Bisiklet öyle bir ulaşım aracı ki dünya turu yapan da var, yalnızca yazlıkta bakkala gidip gelmek için kullanan da. Anlayacağınız kullanım alanı çok geniş ve pek çok farklı amaç için kullanılıyor. Dolayısıyla kullanım alanına göre de bisiklet çeşitleri üretiliyor. Yazımızda en amatörden en profesyonel kullanıma kadar olan bisiklet çeşitlerini detaylı olarak anlattık.
Uzun süredir bisiklet kullanmıyorsanız ve bisiklet almayı düşünüyorsanız bisiklet çeşitlerine geçmeden önce bisiklet binmeye başlamak isyenler için hazırladığımı yazımızı okuyarak çok daha bilinçli bir şekilde bisiklet seçimi yapabilirsiniz.
Yol Bisikleti (Yarış Bisikleti)
Yarış bisikleti olarak da bilinen yol bisikletleri diğer bisikletlere göre çok hafiftir ve tekerlekleri incedir, bu sayede en hızlı bisiklet türü olmuştur. Ayrıca 28” jantlar az yorularak çok daha fazla yol gitmenize imkan tanır. Yol bisikletlerinin gidonu bu şekilde kıvrık olan çeşitleri olduğu gibi düz gidonlu olanları da vardır. Ancak bu türler daha aerodinamik durmanızı ve çok çeşitli tutuş pozisyonuna sahip olmanızı sağlar. Sonuç olarak daha hızlı gidersiniz ve daha az efor harcarsınız. Bu bisikletlerde amortisör yoktur çünkü amortisör bisikleti ağırlaştırır yol bisikletinde istenmeyen bir şey varsa o da ağırlıktır. Tabi düz yolda da kullansanız ufak tefek çukurlar her zaman denk gelir bir de hızlı gideceğinizi düşünürseniz bisikletin bu darbeleri size iletmesi çok rahatsız edici olabilir bu yüzden iyi bir yol bisikletinde karbon malzeme kullanılır bu da darbelerin emilimini sağlar ve size iletilmesinin önüne geçer.
Dağ Bisikleti
Pek çok kişi ucuz olması sebebiyle dağ bisikleti tercih ediyor ancak şehir içi kullanımı için doğru bir seçim olduğunu söyleyemeyiz. Çünkü bu bisikletler arazi koşullarına göre olduğu için amortisör vardır, evet ön amortisör engebeli toprak yollarda çok işinize yarar. Ancak arka amortisörlerin pek çoğu görüntüden ibarettir. Faydası olmadığı gibi bisikleti ağırlaştıracağından daha çok zararı olur. Eğer siz hem asfaltta hem de burası gibi hafif arazi koşullarında kullanacaksanız önünde amortisör olan bir bisiklet sizin için yeterlidir. Ben çamura da girerim kayalık alanlarda da kullanırım derseniz burada ihtiyacınız olan arka amortisörü olan değil sağlam bir süspansiyon sistemine sahip bir bisiklettir. Bu tür bir bisikleti alışveriş merkezlerinde bulmanız da pek olası değil ve fiyatları da oldukça yüksek.
Süspansiyon dışında dağ bisikletlerinin önemli bir farkı da 26” janta sahip olmalarıdır, bu manevra kabiliyetini arttırır. Ayrıca kalın ve yolu iyi kavrayan lastikler de olmazsa olmazdır. Yol bisikletine kıyasla çıkabileceğiniz sürat daha düşüktür ve kullanmak daha yorucudur.
Tur Bisikleti
Ben uzun yol yaparım diyorsanız yol bisikleti konforlu olmadığı için uzun süre kullanamazsınız dağ bisikleti de ağır olduğu için uzun yolda sizi yorar. O zaman sizin ihtiyacınız olan tur bisikletidir. Tur bisikletleri dağ bisikletlerine benzer ancak amartisörü yoktur ya da çok küçük bir süspansiyona sahiptir. Uzun yolda çantalarınız ve yükünüz de olacak üstüne bir de amortisör ağırlığı istemezsiniz. Öyle ki çoğu tur bisikletinde ayaklık bile yoktur, çünkü o ağırlık bile uzun yolda fazla gelir. Ayrıca tur bisikletleri genellikle dağ bisikletlerinden farklı olarak 28” janta sahiptir, bu uzun yolda ciddi anlamda avantaj sağlar. Ayrıca tur bisikletlerinin dingil mesafesi de fazla olduğu için sürüş konforu daha yüksektir.
Katlanır Bisiklet
Şehir içinde kullanabileceğiniz bir diğer bisiklet türü de katlanır bisikletlerdir. Örneğin bisikletle gidip otobüsle dönecekseniz katlanır bisiklet sizin için çok pratik olacaktır. 20” tekerlekleri ve ortadan ikiye katlanabilmeleri sayesinde çantaya sığacak boyuta geliyor. Ağırlık olarak dağ bisikletine yakın ağırlıkları var. Tekerleklerin küçük olması sebebiyle yokuş çıkmak ve hızlanmak zordur.
Şehir Bisikleti
26” jantlı kalın ve dişli tekerleklere sahip olan. Dik bir sürüş pozisyonunda kullanabileceğiniz, konforlu ve çok hızlanmayacağınız bir bisiklet türü olan şehir bisikletini tercih edebilirsiniz. Bu bisikletlerde çamurluk, önde ya da arkada sele ve benzer aksesuarlar bulunur. Ayrıca bazı modellerinde gidon size doğru dönüktür, bu da hem konforunuzu arttırır hem de daha dik bir sürüş pozisyonu kazandırır.
Hibrid Bisikletler
Melez bisiklet olarak da bilinen hibrid bisikletler yol ve dağ bisikleti karışımı bir bisiklet türüdür. Çeşitli modelleri olsa da genellikle; Dağ bisikletinde olduğu gibi düz gidonlara ve yol bisikletindeki gibi hafif ve ince tekerleklere sahiptir. Bu da düz ve konforlu bir duruşa sahipken daha az eforla daha hızlı gidebilmenize olanak sağlar. Tabi lastiklerin ince olması sebebiyle bu tür bisikletler arazi sürüşleri için uygun değildir, zaten bir süspansiyon sistemi de bulunmaz. Hibrid bisikletler asfalt ve çok taşlı/çukurlu olmayan toprak yollar için uygundur.
Tandem Bisikletler
İki kişilik bisiklet olarak bilinen tandem bisikletlerin 7 kişiliğe kadar olan çeşitli modelleri de vardır. Sürmesi göründüğü kadar zor değildir, tabi bir kişi pedal çevirmediğinde çeviren için zorlu olabiliyor. :)
Yatay Bisiklet
Bu, her yerde bulabileceğiniz türden bir bisiklet değil. Bizim de yatay bisikletten haberdar olmamıza vesile olan 2014 yılında yatay bisikletleri ile dünya turuna çıkan Gökben ve Nicolas; nam-ı diğer Frogs on Wheels.
Yatay bisikletler, normal bisikletlere göre daa alçak olduğu için daha aerodinamik bir yapıya sahiptirler, bu da daha az eforla daha hızlı gitmenize imkan sağlıyor. Aşağıdaki fotoğraftan da görebileceğiniz gibi neredeyse yatarak kullanıyorsunuz, yani oldukça konforlu. Elbette bazı dezavantajları da var; en önemlisi üreten firma sayısı çok az dolayısıyla bu tür bisikletler diğerlerine göre oldukça pahalı, diğer bir dezavantajı da manevra kabiliyetinin düşük olması. Ancak yatay bisikletin şehir içinde kullanmak için değil de daha çok uzun yollar için olduğunu düşünürsek bu çok önemli bir dezavantaj değil. Kullanması diğer bisikletlerden farklı, o yüzden bir öğrenme aşamasından geçiyorsunuz bu da bir dezavantaj gibi gözüküyor ancak Frogs on Wheels bunu daha çok bir avantaj olarak görüyor, çünkü bu durum bisikletin çalışma ihtimalini sıfıra düşürüyor. Çünkü çalan kişinin kullanabilme ihtimali çok düşük. :)
Elektrikli Bisiklet
Üzerinde bir motor ve akü bulunan elektrikli bisikletlerin pedal desteği ile giden modelleri olduğu gibi direk motor gücü ile pedal çevirmenize gerek kalmadan giden modelleri de vardır. Kişisel görüşüm elektrikli bisikletler Türkiye için çok uygun değil, eğer Hollanda gibi bisiklet yolları gelişmiş olan bir ülkede yaşıyorsanız işe gidip gelirken çok rahat bir şekilde kullanabilirsiniz ve hem yorulmadan hem de terlemeden iş yerinize ulaşabilirsiniz. Ancak Türkiye’de ne yazık ki doğru dürüst bir bisiklet yolu yok. Madem arabaların arasında kullanacaksınız elektrikli bisiklet yerine motosiklet tercih edebilirsiniz.
Zamana Karşı Yarış Bisikleti
Adından da anlaşılacağı gibi bu yarışlarda saliselerin bile çok büyük önemi vardır. Bu nedenle zamana karşı yarış bisikletleri olabildiğince aerodinamik bir yapıya sahiptir. 30 km/s’nin üzerindeki hızlarda yarışmacılar güçlerinin %80’inden fazlasını hava direncine karşı harcarlar. O yüzden hava direncini minimuma indirecek şekilde bir sürüş pozisyonu vardır.
BMX
Küçük tekerlekleri ile çocuk bisikletini andıran BMX‘ler akrobasi gösterileri için özelleştirilmiş bisikletlerdir. En büyük özellikleri ön takımlarının 360 derece dönebiliyor olmasıdır. Ayrıca sert zıplamalar dayanabilecek kadar sağlam yapıdadırlar.
Triatlon
Triatlon; yüzme, bisiklet ve koşu sporlarının arka arkaya yapıldığı ve ciddi anlamda dayanıklılık gerektiren bir müsabaka türüdür. Müsabakalar zamana karşı yapıldığı için triatlon bisikletler zamana karşı yarış bisikletlerine benzer. Bisikletin ardından koşu olacağından arka bacak ve bel kaslarından ağrıya neden olmaması amacıyla yüksek bir sürüş pozisyonu vardır.